We worden continu met een keuze geconfronteerd: Kiezen we om passief ontvanger te zijn van gevolgen uit het verleden?  Nemen we het heden voor gegeven? Of geven we vorm aan een toekomst waar we zelf in geloven? Mocht je voor dat laatste kiezen, dan heb je een kleine uitdaging te pakken. Het systeem veranderen is niet makkelijk. Toch zijn er mensen je voor gegaan, en die hebben de volgende 7 tips voor je:

1. Begrijp het systeem dat je wil veranderen, maar ook weer niet te veel

Het is nuttig om de dynamiek in een systeem te begrijpen. Bijvoorbeeld door het in kaart te brengen, het uit te tekenen hoe de verschillende delen elkaar beïnvloeden. Waar komen stukken bij elkaar, waar zijn de punten waar je een hefboom effect kan hebben?

Peter Senge geeft in zijn boek “The Fifth Discipline” goede methodes om dit te doen. Wat hierdoor duidelijk wordt, is dat voor de hand liggende ingrepen op korte termijn werken, maar op lange termijn een veel sterkere feedback beweging oproepen.

Maar ga er niet te lang mee door. Want wanneer stop je met je pogingen om het systeem helemaal te begrijpen (wat trouwens onmogelijk is) en begin je met in te grijpen? Als je te lang wacht analyseer je jezelf helemaal tot stilstand. Neem een grote hap lucht, sla een kruisje en neem een duik in het (half-)onbekende.

Uiteindelijk leer je pas hoe een systeem werkt door er in te prikken en door er in bezig te zijn.

2.  Experimenteer, maak prototypes, test ze en wees bereid om fout te zijn

Experimenteren klinkt allemaal zo logisch, maar het gebeurt zo weinig. En zelfs mensen die denken dat ze het doen, staan versteld van hoe weinig ze het doen. Wanneer we een intrapreneurship workshop geven, gaan we zo snel mogelijk de straat op om de aannames te testen. En het gebeurt vaak dat deelnemers binnen een uur wel 6x hun aannames moeten aanpassen, omdat die elke keer sneuvelen. Dit zijn typisch aannames die niet zouden sneuvelen als je er alleen maar over vergadert binnen je organisatie.

Het is niet raar dat er weinig echt bij de klant wordt getest. Het is heel lastig om vanuit een grote organisatie echt contact te krijgen met de klant. Er zijn dikke muren om je heen gebouwd. Iedere medewerker zit op zijn klein stukje specialisatie en is slechts voor een klein stukje van de hele klant-vraag verantwoordelijk. En het zou niet efficiënt zijn als iedereen zo maar met klanten gaat praten… Toch?

Een goede methode om te experimenteren binnen grote organisaties is de Lean Startup methode van Eric Ries. Het is een methode om zo snel mogelijk uit te vinden wat een schaalbaar business model is.

Deze methode is zeer effectief, het is goed uit te leggen aan management wat je doet en hij geeft krachtige inzichten. Wij gebruiken het daarom ook in onze workshops.

Nog een voordeel van experimenteren: als jij zelf met het plan en alle oplossingen komt… kom je meestal niet ver. Als je veel impact wil hebben kan je beter zo snel mogelijk andere mensen erbij betrekken. Anders wordt je snel gezien als de de lone wolf (lees: irritante nutcase).

Wil je hulp met experimenteren? Download dan hier gratis de basics van Lean Startup in 10 blz.

3. Stop, sta stil en leer

Reflectie is essentieel om systemen te veranderen. En dat is nu juist schaars goed in organisaties tegenwoordig. Ik weet nog wel dat mijn eerste manager bij Rabobank zei tegen me: “Ik probeer altijd tijd te blokken voor niets. Even nadenk tijd.” In de praktijk bleek dat dit bijna onmogelijk was. Zijn kantoor werd meestal onder de voet gelopen. Ik vraag me af of het hem gelukt is om veel reflectie tijd te krijgen.

Een andere directeur van de bank houdt ieder jaar aan het eind van het jaar een retraite, waarin hij het afgelopen jaar bekijkt, rustig tot hem door laat dringen en de koers uitzet voor komend jaar. Soort heisessie, maar dan in z’n eentje.

Het is niet voor niets dat Archimedes zijn eureka moment in bad had. Zelfs Alan Greenspan zat lang in bad, om goed na te denken. Op die momenten kom je tot rust en wordt je geest helder. Hoe vaak kreeg je je beste ideeën onder de douche?

Maar goed, als je organisatie in survival modus staat… dan zal er waarschijnlijk weinig tijd voor de dan juist broodnodige reflectie zijn. Zorg dat je sterk in je schoenen staat om die ruimte en tijd dan op te eisen! Neem er tijd voor, thuis of op werk en communiceer hier duidelijk over naar anderen.

4. Doe het niet alleen, werk samen!

Als je impact wil hebben, dan moet je samenwerken. Punt uit.

Frido Kraanen  (Directeur Coöperatie en Duurzaamheid PGGM) zei hier ook iets interessants over. Hij doet eigenlijk alleen nog maar projecten waar minstens 5 stakeholders in zitten. En aan het begin maakt hij een belangrijke afspraak (door schade en schande wijs geworden): “We zitten hier samen in, er gaan zeker dingen fout, en dingen kapot. Dat gebeurt nu eenmaal in innovatie processen. Maar laten we 1 ding afspreken. Als er iets kapot gaat, ruimen we het ook samen op.”

En zo’n afspraak scheelt een hoop. Meestal als er iets fout gaat, dan is het volledig de schuld van degene die het laatst ‘de bal aanraakte’. Die moet de bal halen. Door zo’n risico krijg je dat mensen niet meer 100% mee willen spelen. Niet goed voor de samenwerking.

Soft skills zijn dus uitermate belangrijk! Goed samenwerken is een kunst. Geef gul, ben duidelijk in je intentie en heb veeeeel geduld.

5. Sta aan twee kanten tegelijk; binnen en buiten; zowel in het oude systeem, als in de nieuwe toekomst.

Het is heel moeilijk om radicale verandering van binnenuit een organisatie/systeem te bewerkstelligen, het is net zo moeilijk om een systeem van buiten te beïnvloeden.

Er zijn mensen waar het minder bedreigend van is als ze hun fantasie de vrije loop laten en vertellen over een radicaal nieuwe toekomst. Aan de andere kant heb je mensen die de macht en resources hebben om verandering te brengen. Op een of andere manier moeten die twee bijeen gebracht worden. En soms heb je daar een soort intermediair voor nodig. Iemand die in twee werelden tegelijk staat.

Een mooi, 30 jaar oud, verhaal wat dit illustreert: mijn vader werkte voor de provincie Zuid Holland. Hij had probleem ontdekt, wat andere nog niet gezien hadden, of serieus namen. En om deze onheilsboodschap bij de Gedeputeerde Staten (dagelijks bestuur van de provincie), zou niet goed zijn. Toch had hij hen nodig voor een koerswijziging. Hoe laat je aan het bestuur zien dat er een probleem is, terwijl ze daar niets van willen weten?

Dus verzon hij een manier waarop ze wel graag wilden luisteren, en zelfs de brenger van de oplossing zouden worden. Dit deed hij door ‘van buiten’ het systeem te komen. Met twee andere collega’s richtte hij een stichting op, die zou een studiemiddag organiseren over het onderwerp. Zo zou het probleem duidelijk over het voetlicht komen, en nog belangrijker, ook meteen een oplossingsrichting worden aangeboden. Twee leden van gedeputeerde staten zouden plaatsnemen in het discussiepannel. Deze heren wilden zich goed voorbereiden en kwamen dus met vragen over het onderwerp bij degene die er het meest van wist: mijn vader.   Het is dus belangrijk om af en toe uit het systeem te kunnen stappen, maar geloofwaardig te zijn bij de beslissers.

6. Zorg voor veerkracht, incasserings- en uithoudingsvermogen; je hebt het nodig

Ik hoop dat je van achtbaanritjes houdt, want dat is wat je emoties gaan doen. Van geweldige dagen omdat je werkt met inspirerende mensen, briljante dingen aan het doen bent, tot de rijen hordes van tegenslagen die je moet nemen. Leer te genieten van de mooie momenten, vier elk succesje.

Je zwemt vaak tegen de stroom in en zal veel pushback krijgen. Steeds maar het verhaal blijven herhalen totdat het eindelijk een keer wordt opgepikt en het zich begint te verspreiden.   Het veranderen van systemen is een marathon. Dus weet wanneer je even moet uitrusten. En vind manieren om je vuurtje weer op te stoken als het geblust is door de zoveelste golf van tegenslag. En weet wanneer je moet stoppen. Het komt nu eenmaal voor dat je af en toe op een dood spoor zit.

Tip van Frido Kraanen: “Als alles gefrustreerd lijkt en je krijgt de zoveelste tegenslag, doe af en toe een stap achteruit en dan zie je dat alle punten langzaam in de goede richting bewegen.”

Het is heel fijn als je een goed uithoudingsvermogen hebt, en je zit mentaal nu eenmaal beter in je vel als je fysiek ook goed in elkaar zit. Let op  je fysieke gezondheid, eet goed, sport, ga af en toe de buitenlucht in. Ik merk dat als ik een paar weken niet sport het een stuk lastiger gaat op werk, het stroomt dan niet meer. Door elke week naar mijn aikido training te gaan sta ik weer veel sterker in mijn werk.

7. Actie!

Belangrijkste is dat je ook in actie komt. Bijvoorbeeld als je vragen hebt: natuurlijk zijn er veel meer tips.

Wil je eens een goede boost van inspiratie om de maverick in jou los te maken? Check dan of er nog plaatsen vrij zijn voor de komende gratis Masterclass Disruptive Mindset.

Weet je andere mensen voor wie deze info relevant is, deel dit blog met ze! (Knoppen onderaan de pagina).

En heb je zelf goede tips: deel ze hieronder in de comments!