Machtlijnen: overwin ze om impact te maken op je werk

Het stond op haar visitekaartje, Tender Strategist. Dat betekende dat Judith’s hulp bij grote aanbestedingen werd ingeroepen. Samen met specialisten van andere afdelingen moesten ze dan een geweldig, maar wel nog winstgevend, voorstel neerleggen.

Als tender strateeg was het ook haar taak om juist vernieuwend te zijn, en het voorstel naar een nieuw niveau te trekken. Op papier had ze invloed… maar in het echt?

Vol met ideeën hoe het anders kan

Judith zat vol met ideeën. Zij zag wel dat ze niet met het ‘oude vertrouwde verhaaltje’ aan kon komen zetten. De rest van het team had daar kennelijk geen trek in – koste wat het kost wilden de anderen vasthouden aan hun vaste riedeltje. “Een burg aanleggen? Dat doen we met deze stappen. Altijd al gedaan – gaan we ook niets aan veranderen.”

Judith kon hoog en laag springen, maar de specialisten hadden geen trek in haar verhalen. Het kostte hen te veel moeite en waarom zouden we het anders doen? Waarom? Nou – telkens als Judith wél haar plannen er doorheen kreeg, ging de aanbesteding stukken beter dan wanneer zij het maar liet gebeuren op de oude manier.

Dan zou je denken: met de kennis dat ze meer zouden winnen op Judith’s manier, zouden ze toch juist voor haar kiezen?

Nope.

Gat tussen zien en impact

Er zit een gapend gat tussen vinden dat het anders moet, en daadwerkelijk impact hebben dat het anders gaat. Er zijn zoveel externe mechanismes, patronen, overtuigingen en druk die ons weerhouden om effectieve actie te nemen.

Het zijn niet alleen deze externe factoren. Ook interne factoren, dus zeg maar onze persoonlijke bedrading, hoe we zelf denken en handelen, hebben veel invloed. Het zijn juist onze reacties op die externe factoren zorgen die ervoor zorgen dat we minder effectief worden in plaats van meer. We helpen de situatie onbewust in stand te houden.

Dit zijn meestal reacties die ons jarenlang gediend hebben, ons veilig hebben gehouden, gezorgd dat we gewaardeerd werden. Maar nu zijn het juist precies deze reacties die ons tegenhouden.

Hoe jezelf de status quo in stand houdt

Bijvoorbeeld houvast.

In de onzekere tijden van verandering zoeken we dan ook naar houvast. Misschien in de vorm van een bevestigend knikje, vriendelijke ogen, of misschien wel in duidelijk mandaat van onze manager -liever nog de directeur, want de manager wordt als het puntje bij paaltje komt toch overruled door de directeur-.

We zoeken naar medestanders die hetzelfde geluid horen en dit versterken.

Daarmee voelen we ons veilig bij mensen die ons begrijpen – maar verliezen we steeds meer de verbinding met ‘de anderen’, en laten we onze koers afhangen van anderen, en niet van onze eigen blik. Deze reactie van ons – en alle anderen die we hebben – zijn meestal zeer onbewust, onopvallend, ze gebeuren zonder dat we het doorhebben.

Machtlijnen -Beïnvloed door je omgeving

Nog een opvallende eigenschap van deze reacties is dat het lijkt dat je omgeving invloed op je heeft. De omgeving zorgt voor een onzekere situatie: Daardoor wil jij juist zekerheid creëren. Dan lijkt het net alsof jouw reactie komt door de omgeving. Daarom noem ik dit machtlijnen: je omgeving heeft invloed doordat het jou laat reageren.

Actie — > reactie

We vergeten juist dat we niet hoeven toe te geven aan onze eerste reactie. We hoeven niet meteen naar veiligheid en houvast grijpen, maar we kunnen ook blijven in het ambigue, het niet weten. Dit is alleen niet makkelijk – sterker nog, het is zeer ongemakkelijk.

Dit ‘niet toegeven aan machtlijnen’ is één van de belangrijkste stappen die je kan nemen om impact te maken. Dit is wat echt leiderschap is. Er komt een stap tussen de actie van je omgeving, en jouw reactie. Viktor Frankl, neuroloog, psychiater en Auschwitz overlever, noemde dit ‘responsibleness’, je capaciteit om een antwoord te hebben op wat het leven je vraagt – en daarmee betekenis te geven aan het leven.

Dus zodra je niet reageert, maar juist met bedoeling antwoord geeft op een situatie, word je niet meer beïnvloed door je omgeving, maar word je toonaangevend.

Machtlijnen in de werkelijkheid

Terug naar Judith. In de training kwamen we erachter wat haar machtlijnen waren. Bij haar ging het om dat zij als beschermend mechanisme anderen voorliet. Als iemand met harde stem zijn ideeën verkondigde – dan voelde ze of dat die persoon het waarschijnlijk wel beter wist, of dacht ze dat ze nooit de kracht had om ertegenin te gaan – want ze wilde anderen niet tegen zich in jagen. Het gevolg was dat ze nooit stevig haar standpunt koos.

Judith zat gevangen in de machtlijnen van haar omgeving.

Machtlijnen omdraaien – jij hebt invloed

Gedurende het 2 maanden traject hebben we haar geholpen om het ongemak aan te gaan. Ze leerde haar oude reactie vervangen door een nieuwe reactie – eentje waar ze niet zichzelf klein maakte, maar waar ze krachtig en neutraal aanwezig bleef.

Ze leerde zichzelf krachtig positioneren en werd daarmee een leidende stem in beslissingen in het tender team.

Nu voelt ze zich niet alleen sterker – ze heeft ook veel meer invloed in de gang van zaken.

Benieuwd hoe dit voor jou kan werken? Plan een kenismakingscall in.